Excel DÜŞEYARA (VLOOKUP) içiFonksiyonunda En Yaygın 7 Sorun ve Çözümleri
Yayınlanma Tarihi: 25 November 2025
Selam!
Excel'de veri arama dendiğinde akla ilk gelen fonksiyon hala DÜŞEYARA (VLOOKUP). Ancak ne yazık ki, bu güçlü araç çoğu zaman #YOK (#NA), #DEĞER! veya yanlış sonuçlar getirerek ya da getirmeyerek sıkıntılı olabiliyor. Eğer DÜŞEYARA formülünü defalarca kontrol etmene rağmen hala çalışmıyorsa, problem büyük ihtimalle formül değil, verinin kendisi olabilir.
Bu problemlerle, özellikle farklı sistemlerden veri çekerken çok sık karşılaşırız. Bu yazıda, eğitimlerde en çok sorulan ve genellikle de en yaygın 7 DÜŞEYARA sorununu ve bu sorunları anında çözmek için pratik çözümlere odaklanıyoruz.
Haydi başlayalım.
Veri Tipi Uyuşmazlığı (En Çok Karşılaşılan)
Bir DÜŞEYARA hatası, aranan değerin ve arama yapılan sütundaki değerin aynı veri tipinde olmaması.
Problem: Sen metin olarak arama yapıyorsun (örneğin "12345" ürün kodu), ancak arama tablosundaki ürün kodları sayı olarak biçimlendirilmiş. Sonuç: #YOK hatası (Bulunamadı).
Çözüm: Aranan değeri formül içinde dönüştür.
- Metni Sayıya Çevirme: Aranan değerin etrafına DEĞER (VALUE) fonksiyonunu ekle: =DÜŞEYARA(DEĞER(A2); B:C; 2; YANLIŞ)
- Sayının Metne Çevrilmesi: Aranan değerin yanına boş bir metin ekle (tırnak işaretiyle): =DÜŞEYARA(A2&""; B:C; 2; YANLIŞ)
Fazladan Boşluklar (En Sinir Bozucu)
Bu sorun, mülakatlarda özellikle sorulur çünkü gözle görülmez ve veri temizliğini gerektirir.
Problem: Aranan değerin başında, sonunda veya içinde gereksiz bir boşluk (space) ya da görünmez bir karakter (örneğin satır sonu) bulunması. Her iki tarafta da değerler görsel olarak aynı gibi görünse de, Excel bu tür karakter farklılıklarını ayırt eder ve bu nedenle beklenmedik şekilde eşleşme gerçekleşmez. Genellikle boşluk karakterini göz ardı ederiz; fakat Excel için boşluk da bir karakterdir ve farklılık yaratır. Bu nedenle, veri temizliği yapılmadan yapılan aramalarda, sonuçların doğru olmama ihtimali yüksektir.
Çözüm: Arama yapmadan önce, aranan değeri ve/veya arama sütununu temizle.
- Kırp (TRIM) Fonksiyonu: Değerin başındaki ve sonundaki tüm gereksiz boşlukları temizler. En sık kullanılan çözümdür: =DÜŞEYARA(KIRP(A2); B:C; 2; YANLIŞ).
- TEMİZ (CLEAN) Fonksiyonu: Satır sonu gibi görünmez yazdırma karakterlerini temizler.
TEMİZ fonksiyonunun işlevi, ilk 32 ASCII karakter kodunu (ASCII 0 ile ASCII 31) metinden tamamen kaldırmak. Bu karakterler genellikle satır sonu, sayfa sonu, dikey sekme gibi yazdırma kontrol kodları.
DÜŞEYARA Sola Değil, Sağa Bakar
Bu, DÜŞEYARA'nın temel sınırlaması ve özellikle yeni kullanıcıların en sık karşılaştığı problem.
Problem: Arama yapmak istediğin sütun, sonucu almak istediğin sütunun sağında değil, solunda kalır. (DÜŞEYARA, arama sütunundan sola doğru veri çekemez.🤷♂️) Sonuç: Yanlış sonuç veya #YOK.
Çözüm:
- Veri Yapısını Değiştir: Mümkünse, arama sütununu sola kaydır. (Her durumda çalışan kesin çözüm, tabi tablo yapısına müdahale edebiliyorsan)
- XLOOKUP (ÇAPRAZARA) Kullan: Bu fonksiyon, DÜŞEYARA'nın “sadece sağa bakarım gerisi beni ilgilendirmez” kuralını bozar ve hem sola hem sağa arama yapar.
Sütun İndeks Numarası ve Aralık Başvurusu
Problem : Özellikle ikinci ve üçüncü argümanlar (aralık ve sütun indeksi), tamamen kullanıcı girdisi olduğu için, formülün en savunmasız, yani manuel hata üretmeye en eğilimli bölgeleridir.
Çözüm :
- Sütun İndeks Numarası (Yanlış Sayım): Sonucun alınacağı sütun numarasını yanlış sayarsın. Arama tablosunun ilk sütunundan başlayarak saydığından emin ol.
- Aralık Başvurusu (Yanlış Mutlaklık): DÜŞEYARA formülünü aşağı çekerken, arama tablosu aralığı (örneğin B2:C100) kayar (B3:C101).
- Arama tablosu aralığını daima mutlak yap: B2:C100 yerine $B$2:$C$100 kullanmak için F4 tuşunu kullan.
YANLIŞ Yerine DOĞRU Kullanımı (1/0)
Formülün son argümanı, aramanın hassasiyetini belirliyor. Bu, doğru sonuç almak için çok önemlidir.
Problem: Formülün son argümanını boş bırakmak veya DOĞRU (TRUE) yazmak. Excel, DOĞRU argümanını gördüğünde yaklaşık eşleşme yapar ve bulduğu en yakın değeri getirir. Bu da genellikle yanlış sonuç demektir.
Çözüm:
- Daima TAM EŞLEŞME için YANLIŞ (FALSE) veya 0 (sıfır) kullan: =DÜŞEYARA(A2; B:C; 2; YANLIŞ). Gibi gibi durumlarda (örneğin komisyon aralıklarını bulma), DOĞRU kullanılabilir; ancak temel veri aramasında YANLIŞ şarttır. Örnek: Diyelim ki bir ürün fiyatı tablosunda DÜŞEYARA kullanarak "120" değerini arıyorsun ve formülün son argümanını boş bıraktın (=DÜŞEYARA(120;A2:B10;2)). Eğer tabloda 120 yoksa ve değerler 100, 110, 130 gibi ise, Excel en yakın olan 130’un fiyatını döndürebilir. Sen tam olarak 120’yi arıyordun. Bu yüzden, tam eşleşme için son argümanı mutlaka YANLIŞ (FALSE) veya 0 olarak belirtmelisin.
Burada arama değeri 120 ise, neden 110 yerine 130 getirildiğini anlamak için DÜŞEYARA'nın DOĞRU (yaklaşık eşleşme) mantığına bakmak gerekiyor. Yaklaşık eşleşmede, Excel arama tablosundaki değerlerin sıralı olmasını bekler ve arama değerinden küçük veya eşit olan en büyük değeri bulur, ardından o satırdaki sonucu getirir. Ancak, tablo sıralı değilse veya arama değeri listede yoksa, bazen bir sonraki büyük değeri çekebilir ya da yanlış satırı döndürebilir. Eğer tabloyu küçükten büyüğe doğru sıraladıysan ve aradığın değer 120 ise; tabloda 110’dan sonra 130 geliyorsa, 120 mevcut değilse Excel genellikle 110’un karşılığındaki bilgiyi getirir. Ancak tablo sıralaması bozuksa ya da formül yanlış yazıldıysa, bu kez 130’un satırı da dönebilir. (Kısmet) Sonucun neden böyle çıktığını anlamak için hem tablo düzenini hem de formülün doğruluğunu kontrol etmek gerekir.
Sayı ve Metin Uzunluğu Farkı
Özellikle barkodlar, ya da uzun rakamlardan oluşan değerlerde görülen bir problemdir.
Problem: Excel, 15 basamaktan uzun sayıları otomatik olarak bilimsel gösterime çevirir. Bu durum da arama değerinin tam eşleşmesini bozar.
Çözüm:
- Bu tip uzun sayıları içeren sütunu veri girişi yapılmadan önce Metin olarak biçimlendir.
Çoklu Koşulda DÜŞEYARA Çaresizliği
DÜŞEYARA, yalnızca tek bir kritere göre (örneğin sadece Ürün Kodu) arama yapabilir.
Problem: Hem Ürün Kodu'na hem de Şube Adı'na göre arama yapmak istiyorsun (Çoklu Kriter). DÜŞEYARA bunu tek başına yapamaz.
Çözüm:
- Yardımcı Sütun Kullan. İki kritere sahip yeni bir sütun (örneğin A2&B2) oluştur ve DÜŞEYARA'yı bu birleştirilmiş sütun üzerinden yap. Bu, pratik iş akışını hızlandırmak için en çok kullanılan yöntemdir.
DÜŞEYARA hataları sinir bozucu olabilir, ancak gördüğünüz gibi, neredeyse tamamı formülün değil, veri temizliğinin ve biçimlendirmesinin bir sonucu.
Bu temel kontrolleri uygulayarak, #YOK hatalarının çoğunu giderebilirsin. Veri tiplerini kontrol etmek ve DÜŞEYARA'nın tek yöne (sağa) baktığını unutmamak, bu işin anahtarı.
Kolay Gelsin.
Benzer Yazılar
Dinamik Dizilerde VE ve YADA ile Süper Filtreleme, Excel’de Veri Yönetimini Yeniden Tanımlayın
Devamını Oku →
Dinamik Dizilerle Dinamik Grafikler: Verileriniz Büyüdükçe Grafiğiniz de Büyüsün!
Devamını Oku →
Ufak Ufak Pivot Tablolara Veda Ediyoruz Galiba: Excel'in Yeni GROUPBY (GRUPLAÖLÇÜT) ve PIVOTBY (ÖZETÖLÇÜT) Fonksiyonları
Devamını Oku →
0 Yorum
Bu yazıya henüz yorum yapılmamış.